Finn ut mer

1. Medisch Contact – ECT verdient beter imago – 2009
2. Medisch Contact – Nederlands onderzoek laat zien`: ECT is veilig – 2024
3. Hersenstichting
4. Depressie vereniging
5. Stichting MIND

1. Podcast de Genezers – Aflevering 2 – Electroconvulsie therapie (2020)

1. Nederlandse richtlijn voor ECT
2. Website van Dutch ECT consortium
3. Loef et al. (2024) A prediction model for electroconvulsive therapy effectiveness in patients with major depressive disorder from the Dutch ECT Consortium (DEC)
4. Loef et al. (2024). Pre-treatment predictors of cognitive side-effects after treatment with electroconvulsive therapy in patients with depression: A multicenter study. PMID: 38195009.
5. Dols A, Stek ML. (2009) Elektroconvulsietherapie: indicaties, effectiviteit, veiligheid en bijwerkingen. Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:A588. Dutch. PMID: 19900318.
6. Rovers et al. (2025). Exploring the Decision-Making Process for Electroconvulsive Therapy in Patients With Major Depressive Disorder and Their Relatives After Treatment. J ECT. PMID: 39998858.
7. Obbels J et al. (2017) ECT-Related Anxiety: A Systematic Review. The Journal of ECT 33(4):p 229-236.

Veelgestelde vragen

ECT is een veilige en effectieve behandeling voor stemmingsstoornissen en psychotische stoornissen. Bij patiënten met een depressie die niet goed reageerden op andere behandelingen, zien we dat meer dan de helft zich volledig herstelt na ECT. Een deel van de patiënten merkt een verbetering van de symptomen, maar wordt niet helemaal klachtenvrij. Een klein aantal patiënten heeft geen effect van de behandeling. Lees hier meer over via electroconvulsietherapie.

Bijwerkingen van ECT kunnen kortdurend of langdurig zijn. Kortdurende bijwerkingen komen voor tijdens en direct na de behandeling. Dit zijn vooral hoofdpijn, spierpijn en verwardheid. Langdurige bijwerkingen kunnen geheugenklachten zijn, maar niet iedereen krijgt ze. Lees hier meer over via bijwerkingen.

ECT is een geschikte behandeling voor patiënten met een ernstige depressie, bipolaire stoornis en psychotische stoornis, zoals schizofrenie. Het is ook een goede optie voor mensen met een moeilijk behandelbare depressie. Dit betekent dat eerdere behandelingen met medicijnen en/of psychotherapie niet genoeg hebben geholpen. ECT kan ook gebruikt worden bij levensbedreigende situaties, zoals (maligne) katatonie, acute suïcidaliteit en een status epilepticus.

ECT wordt bij het starten meestal twee keer per week gedaan. Op deze dagen kom je naar het ECT behandelcentrum. Je wordt voorbereid op de behandeling. Vaak betekent dit omkleden, sieraden afdoen (liefst niet meenemen) en eventueel vragenlijsten afnemen. Het ECT team staat vervolgens voor je klaar om heel gestructureerd de procedure te doorlopen. Je krijgt een infuus waardoor de narcose en spierverslapping zal worden toegediend. Ook worden bloeddrukbanden, stickers voor het hartfilmpje en hersenfilmpje, en de elektroden geplaatst rondom je armen, borst en hoofd. Na de voorbereiding volgt er vaak nog een laatste controle, dat noemen we een time-out. Iedereen checkt dan of alles klopt. Daarna dient de anesthesioloog de narcose toe. Na de narcose wordt de behandeling uitgevoerd, je krijgt hier dus niets van mee. Na enkele minuten word je weer wakker. Als alles goed gaat kun je na een uur weer naar huis of naar de afdeling terug. Lees hierover meer onder electroconvulsietherapie.

Ja, ECT is een veilige behandeling. Er is veel onderzoek gedaan om dit te bevestigen. De kans op complicaties is klein. Om de behandeling zo veilig mogelijk te maken, wordt vooraf goed gecontroleerd of er redenen zijn waarom iemand geen ECT mag krijgen. Dit kan bijvoorbeeld zijn bij sterk vergrote bloedvaten (aneurysma), een recent hartinfarct of een recente beroerte. De psychiater, verpleegkundigen en anesthesioloog werken samen om de narcose en de behandeling zo veilig mogelijk te laten verlopen.

ECT is niet gevaarlijk, dus er is geen reden om bang te zijn, maar het kan wel een eng gevoel geven. Wat eng is, is voor iedereen anders. Voor de één kan een donkere omgeving eng zijn, voor de ander niet. Angst voor ECT komt veel voor. De angst kan lastig zijn, maar er is zeker wat aan te doen. Voor de één kan het helpen om je goed te informeren, bijvoorbeeld door deze site te gebruiken. De ander wil juist zo min mogelijk weten. Wel is het belangrijk om je gevoelens te delen met je behandelaar en, als dat mogelijk is, met iemand te praten die zelf ECT heeft gehad. Het kan ook helpen om voorafgaand aan de behandeling iets te doen dat je ontspanning geeft, zoals muziek luisteren, iets kijken of ademhalingsoefeningen doen.

Het aantal ECT-behandelingen is voor iedereen anders en hangt af van de aandoening. Bij een depressie zijn er gemiddeld 16 behandelingen nodig voor een acute behandeling. De ECT-behandelingen gaan door totdat er twee weken geen verdere verbetering meer is. Als er geen effect is, wordt de behandeling ook gestopt. Soms is het nodig om ECT na het effect te blijven geven om een terugkeer van de depressie te voorkomen. In zulke gevallen kunnen meer dan 100 behandelingen verspreid over meerdere jaren nodig zijn.

Na een ECT-behandeling heb je tijd nodig om te herstellen. Dit geldt voor iedereen, ongeacht of de behandeling effect heeft gehad of niet. Als de behandeling wel heeft geholpen, is het belangrijk om medicijnen te starten of door te gaan met de medicijnen die je al gebruikt. Dit verkleint de kans dat de depressie terugkomt. Het risico op terugkeer is het grootst in de eerste 6 tot 12 maanden. Psychotherapie of andere behandelingen kunnen ook helpen om een terugkeer te voorkomen. Soms kan ECT ook langer worden gegeven om terugkeer van depressie te voorkomen. Bespreek met je behandelaar en je naasten wat voor jou een goed plan is.

Houd er rekening mee dat ECT bijwerkingen kan hebben. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld last van geheugenproblemen, wat in het dagelijks leven vervelend kan zijn. Deze klachten verdwijnen meestal binnen 3 maanden na het stoppen van ECT. Lees meer hierover op de pagina over bijwerkingen.

ECT kan bij sommige mensen geheugenproblemen veroorzaken. Bij de meeste mensen verdwijnen deze klachten vanzelf. Maar bij een klein deel blijven de geheugenproblemen langer bestaan. Dit noemen we blijvend geheugenverlies. Dit gaat vaak over herinneringen van de tijd rond de behandeling, en soms over herinneringen van langer geleden. Het is niet mogelijk om vooraf te zeggen wie geheugenklachten krijgt en bij wie deze klachten lang blijven. Bekijk de afbeelding hieronder voor meer informatie over geheugenklachten. Je kunt er ook meer over lezen via bijwerkingen.

De letterlijke behandeling voel je niet. Dit gebeurt namelijk onder narcose. Via de pagina ervaringen kun je lezen wat patiënten hebben ervaren tijdens en na de ECT.

Nee. ECT is een veilige en effectieve behandeling voor verschillende psychische en lichamelijke ziektes. Soms wordt ECT direct als eerste behandeling gebruikt, bijvoorbeeld bij een ernstige (psychotische) depressie of een levensbedreigende situatie. Maar vaak worden eerst andere behandelingen geprobeerd, zoals medicijnen of therapie. Deze zijn vaak ook effectief en minder intensief dan ECT. Als ECT niet helpt, zijn er nog andere behandelmogelijkheden. Bespreek de opties altijd met je behandelaar..

Bij een depressie zijn er verschillende behandelingen, zoals psychotherapie, medicijnen en neurostimulatie. Deze behandelingen kunnen apart of samen worden gebruikt. Samen met de behandelaar wordt gekeken welke behandeling het beste past. Medicijnen (zoals antidepressiva) en psychotherapie werken goed en op verschillende manieren. Als je ze samen gebruikt, werken ze vaak nog beter.

ECT is een vorm van neurostimulatie. Bij ECT worden delen van de hersenen gestimuleerd die bij een depressie niet goed werken. Andere vormen van neurostimulatie zijn rTMS (repetitieve transcraniële magnetische stimulatie) en DBS (deep brain stimulation). Wil je meer weten? Lees dan verder via ECT en het brein.

De meeste medicijnen kunt u blijven gebruiken tijdens ECT. Maar sommige medicijnen kunnen invloed hebben op hoe goed ECT werkt.

• Medicijnen tegen angst (benzodiazepines) en medicijnen tegen epilepsie (anti-epileptica) kunnen het effect van ECT verminderen. Ze verhogen de prikkeldrempel in de hersenen, waardoor de elektrische prikkel minder goed werkt. Soms moet u deze medicijnen een dag voor de ECT tijdelijk stoppen.
• Lithium kan na de ECT-behandeling zorgen voor meer verwardheid. Uw behandelaar kan adviseren om dit medicijn tijdelijk te stoppen of de dosis te verlagen.

Uw behandelaar bespreekt dit altijd van tevoren met u. Stop nooit zelf met uw medicijnen zonder overleg. Heeft u vragen? Schrijf ze op en bespreek ze met uw behandelaar.

Een depressieve stoornis is een aandoening die wordt gekenmerkt door een langdurige sombere stemming en verlies van interesse of plezier in dagelijkse activiteiten. Mensen met een depressie kunnen last hebben van vermoeidheid, slaapproblemen, veranderingen in eetlust, concentratieproblemen en gevoelens van waardeloosheid of schuld. Soms gaan depressieve gevoelens gepaard met gedachten aan de dood of zelfdoding.

Een manie is een periode van abnormaal verhoogde stemming, extreme energie en overmatige activiteit. Het is een kenmerk van bipolaire stoornis en kan gepaard gaan met symptomen zoals overmatig zelfvertrouwen, verminderde behoefte aan slaap, snel en onsamenhangend spreken, impulsief gedrag en moeite met concentratie. In ernstige gevallen kan een manie leiden tot psychotische symptomen zoals wanen of hallucinaties.

Een bipolaire stoornis is een aandoening die wordt gekenmerkt door extreme stemmingswisselingen. Deze wisselingen gaan van manische of hypomane episodes (periodes van verhoogde energie, euforie of prikkelbaarheid) naar depressieve episodes (periodes van somberheid, verlies van interesse en vermoeidheid).

Een psychose is een toestand waarin iemand het contact met de werkelijkheid (gedeeltelijk) verliest. Dit kan zich uiten in wanen (vaste overtuigingen die niet kloppen) en hallucinaties (dingen zien, horen, ruiken of voelen die er niet zijn). Mensen met een psychose kunnen ook verward denken, moeite hebben met logisch redeneren en anders reageren op hun omgeving. Een psychose kan voorkomen bij verschillende psychische aandoeningen, zoals schizofrenie, bipolaire stoornis of depressie met psychotische kenmerken.

Schizofrenie is een aandoening waarbij het contact met de realiteit verstoord is. Mensen met schizofrenie kunnen last hebben van psychoses, met symptomen zoals wanen, hallucinaties, verward denken en onsamenhangend spreken. Daarnaast kunnen ze moeite hebben met emoties, motivatie en sociaal functioneren.

Psychotherapie is een behandelmethode waarbij gesprekken en therapeutische technieken worden gebruikt om klachten en emotionele problemen te verlichten. Het helpt mensen om gedachten, gevoelens en gedragspatronen beter te begrijpen en te veranderen. Psychotherapie kan worden toegepast bij diverse aandoeningen, zoals depressie, angststoornissen en persoonlijkheidsstoornissen.

Neurostimulatie is een medische behandeling waarbij elektrische of magnetische prikkels worden gebruikt om bepaalde gebieden in de hersenen of het zenuwstelsel te activeren. Dit kan helpen bij aandoeningen zoals depressie, epilepsie, chronische pijn en de ziekte van Parkinson. Voorbeelden van neurostimulatie zijn diepe hersenstimulatie (DBS), elektroconvulsietherapie (ECT), transcraniële magnetische stimulatie (TMS) en nervus vagus stimulatie (VNS). De behandeling beïnvloedt de hersenactiviteit en kan symptomen verminderen.

Bilateraal betekent ‘aan beide zijden’ of ‘aan twee kanten’. Bij electroconvulsietherapie verwijst bilaterale electrodeplaatsing naar het plaatsen van elektroden aan beide zijden van het hoofd, vaak boven de slaapgebieden. Dit betekent dat de elektrische stroom beide hersenhelften beïnvloedt tijdens de behandeling.

Unilateraal betekent ‘aan één zijde’. Bij electroconvulsietherapie worden de elektroden bij RUL aan de rechterkant van het hoofd worden geplaatst, meestal boven de slaapregio. Bij RUL ECT wordt de elektrische stroom naar één kant van de hersenen gestuurd, in dit geval de rechterhersenhelft.